Hercules op Werelderfgoedlijst

In het Duitse Kassel waakt de halfgod Hercules over de stad. Strategisch hoog op een piramide in het Bergpark Wilhelmshöhe, het grootste bergpark van Europa.

Aan zijn voeten schitterende cascades die uitlopen naar het beneden gelegen meer bij Schloss Wilhelmshöhe. Het bergpark ter grootte van 240 ha is het grootste van Europa en werd in het afgelopen decennium inclusief musea, waterwerken en parkarchitectuur compleet gerestaureerd. De UNESCO nominatie werd in het voorjaar toegekend en in 2013 staat voor deze halfgod het dertiende wereldwonder op het programma.

Kassel, een moderne stad gelegen in het noorden van de deelstaat Hessen in Duitsland werd in de tweede wereldoorlog voor een groot deel verwoest door de geallieerden. Heropbouw vond plaats op basis van vernieuwende culturele invloeden en dat was in die periode na de oorlog een unicum. Kassel werd het internationale hart van de moderne kunst en in 1955 werd de eerste Documenta, onder de bezielende leiding van conservator Arnold Bode georganiseerd. Bode (1900-1977), geboren in Kassel en kunstenaar/ontwerper, was een tegenstander van het nazi regime in de meest donkere periode die plaatsvond. Na de oorlog wist hij op onnavolgbare wijze de communicatie over de moderne kunst op gang te brengen en deze ook aan het grote publiek op een sociaal evenwichtige wijze te presenteren. Het resultaat werd de eerste Documenta, de internationale ontmoetingplek op het gebied van hedendaagse kunst die genadeloos afrekende met het Duitse verleden. Het creatieve cultuurerfgoed van Arnold Bode is sindsdien iedere vijf jaar de meest opzienbare ontmoetingsplek van de grootste wereldmanifestatie op het gebied van de moderne kunst. Inmiddels is Documenta 13 van start gegaan op 9 juni. 100 dagen is Kassel de plek waar kunstenaars en belangstellenden uit alle hoeken van de wereld bijeenkomen.

Een andere invloedrijke kunstenaar uit het verleden is de Duitser Joseph Beuys (1921-1986) die vijf keer het sfeergezicht werd op de Documenta met conceptuele kunst. Tijdens Documenta 7 (1982) startte Beuys, die altijd onafscheidelijk gezien werd met zijn vilten hoed en medeoprichter was van de ecologische partij die Grünen, het project 7000 Eichen. 7000 Eiken werden in de loop der jaren in Kassel en omgeving geplant, tezamen met een stenen basaltblok ter bescherming. De jonge aanplant moest beschermd worden maar ook symbolisch tegenover de andersdenkenden. Doel was de stedelijke verduurzaming op milieugebied met artistieke invloeden te bewerkstelligen. Het was in die tijd een omstreden project dat Joseph Beuys lanceerde. Joseph Beuys bleek zijn tijd ver vooruit want de eiken bepalen nu, dertig jaar later, in grote mate het stadsbeeld en zijn de bomen een vast gegeven op kaarten. De groene invalshoeken van toen zijn de verduurzaming die zijn visie eeuwig zullen doen uitstralen. Ook de enorme pikhouweel van kunstenaar Claes Oldenburg die langs de rivier de Fulda in het Karlsaue park werd geplaatst is onafscheidelijk verwant met de Documenta. De Spitzhacke staat in het verlengde van de Hercules die de pick-axe in de visie van de kunstenaar heeft gegooid.

Zo blijft de Hercules in bergpark Wilhelmshöhe invloed uitoefenen op de stad en omgeving. Het standbeeld is vanuit alle hoeken zichtbaar en heersend aanwezig op de ruim 526 meter hoge en westelijk gelegen Karlsberg. Op het Jasper Nationaal Park in Canada na, het grootste bergpark ter wereld met de ruim acht meter hoge halfgod staand op een piramide welke een 32 meter hoge achtkantige onderbouw heeft. De totale hoogte van het monument is ruim 70 meter. Het bergpark inclusief cascades en standbeeld werd ontworpen door de Italiaanse architect Giovanni Fransesco Guerniero en werd opgestart rond 1700 naar een idee van Landgraaf Karl von Hessen-Kassel. Later werden onder Landgraaf Wilhelm de tuinen verder uitgebreid en het slot Wilhelmshöhe werd onder architectuur van Simon Louis du Ry gebouwd. In de stad zelf was du Ry verantwoordelijk voor de bouw van het Fredericianum dat, in opdracht van Landgraaf Friedrich II van Hessen-Kassel, in 1779 als eerste museum op het vasteland van Europa haar poorten opende. Ook liet Friedrich II het bergpark aanpassen naar romantische Engelse tradities.

De totale aanleg van de diverse monumentale gebouwen op het park inclusief de indrukwekkende grotten, aquaducten, fonteinen en watervallen bestreek een periode van 150 jaar. In 2003 werd een tienjarig investeringsplan gepresenteerd om musea, kastelen en tuinen in Kassel en directe omgeving te renoveren en uit te breiden. De investeringen die hiermee waren gemoeid waren de grootste van de deelstaat Hessen. Maar liefst 200 miljoen euro werd in dit project gestoken. Zoals kunstenaar Joseph Beuys een visionair was aangaande de verduurzaamheid van de stad Kassel is deze investering op basis van kunst, cultuur, erfgoed en niet te vergeten de inwoners en toeristen een investering op termijn. Op de UNESCO werelderfgoedlijst in 2013 geeft dit Kassel als culturele stad aan de Fulda nog meer inhoud.


Tekst en foto’s: Gert Jan van Heyningen, ProSell
© Alle rechten uitdrukkelijk voorbehouden

Werelderfgoed Kassel
http://www.weltkultur-kassel.de/index_navi.php?parent=1707