Opmerkelijke belevenissen in Voorburg West

Met het verschijnen van het Jubileumboek 100 jaar Vrijburgstraat Voorburg wordt op levendige wijze ingegaan op alle wetenswaardigheden die een doorgaans doodgewone straat zo typeerden.

De subtitel van het fraai uitgevoerde boekwerk is ‘Een speelse straat in West’ waarmee de spijker precies op zijn kop wordt geslagen. Deze uitgave is de vierde in de reeks van de Historische Vereniging Voorburg en een juweeltje. Niet alleen voor wat betreft de prachtige uitvoering van dit 144 pagina’s tellende boek maar nog meer vanwege de inhoud.

Een zo op het eerste gezicht doodgewone straat met zo’n 40 huizen die stuk voor stuk een uniek karakter meedragen, al meer dan een eeuw lang. De herkomst van de naam van de straat is afkomstig van het Huis te Vrijburg dat gesitueerd was vlakbij het huidige station Voorburg aan de Broeksloot. Afgebroken rond 1800 zoals zo veel idyllisch gelegen buitenhuizen. Een van de bewoners van de hofstede Vrijburg was Cornelis Haga die, samen met zijn vrouw Alithea Brasser, in mei 1650 het pand betrok. Cornelis Haga had zijn sporen verdiend als eerste ambassadeur van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden met als zetel Constantinopel. Met de sultan van het Ottomaanse Rijk werden de eerste buitenlandse betrekkingen aangegaan en handelsovereenkomsten tussen de beide landen kwamen tot stand.

Op indrukwekkende wijze beschrijven de huidige bewoners in chronologische volgorde het verleden en de plannen voor de bouw, waarbij de gebroeders Arie en Willem van der Ham in 1899 werden getypeerd als de eerste Voorburgse projectontwikkelaars. Weilanden tussen Vliet en Broeksloot werden omgezet in een heus bouwplan dat maar liefst 200 woningen telde, waaronder de 40 woningen aan de Vrijburgstraat.
Niets, maar dan ook niets is aan het toeval overgelaten en zeer gedetailleerd zijn archiefwerkzaamheden uitgevoerd met fraaie gravures en tekeningen van ondermeer Paulus Constantijn la Farque (1729-1782), die op geheel eigenzinnige wijze het westen van ons land vastlegde. Maar ook de diverse architectonische bouwstijlen worden in het boek uitvoerig belicht. In een bouwperiode van ruim twintig jaar en drie verschillende architecten werd volop geëxperimenteerd, op zoek naar vernieuwende bouwstijlen. Ook dit maakt de Vrijburgstraat zo uniek want Neorenaissance en Expressionisme met Eclecticisme met schitterende asymmetrische gevels en een stukje Jugdenstil geeft de veelzijdigheid aan van de architecten Th. J. van der Ham, G.C. Koene en G.J.P. Klumper.

Ook het sterke sociale leven, spelende kinderen op straat, komt prima tot zijn recht in deze jubileumuitgave. Tevens wordt de betrokkenheid van de bewoners met de bevolking van het Haagse Bezuidenhoutkwartier tijdens de oorlogsjaren (W.O. II) benadrukt. Maar het meest opvallend zijn de markante bewoners die nu en in het verleden de Vrijburgstraat tot hun eigen gebied opeisten. Opvallende namen zoals industrieel ontwerper Piet Zwart, die van 1913-1933 met zijn vrouw Riet en hun drie dochters op nummer 43 woonden. Henk Steeman, de Nederlands Kampioen Speedway woonde op nummer 2, de Kleine Grote man Cees Aarts, die zich met zijn vrouw Diny, inspande voor aanpassingen van nieuwbouwwoningen voor kleine mensen bestierde Vrijburgstraat 37. In de prachtige uitgave passeren meer voormalige bewoners de revue in dit stuk sociale geschiedschrijving.

100 jaar Vrijburgstraat, Een speelse straat in West, is een uitgave van de Historische Vereniging Voorburg. Auteurs zijn Anke van Pelt, Henk Schneider, Joep Aalders, Kees van der Leer en Noortje Gianotten onder redactie van Anne Jacobs, Gerard Langerak, Kees van der Leer en Peter Spannenburg.

Voor meer informatie: www.100jaarvrijburgstraat.nl
De website van de Historische Vereniging Voorburg is: www.historischeverenigingvoorburg.nl

Tekst en foto’s: Gert Jan van Heyningen, ProSell Archeo
© Alle rechten uitdrukkelijk voorbehouden